Köpeklerde Mantar Hastalığı Köpeklerde mantar hastalığı, en sık karşılaşılan bulaşıcı deri hastalıkları arasında yer alır. İnsanlar dahil birçok canlıda gözlenebilen 50’ye yakın mantar türü vardır.
Mantara maruz kalan canlıların hemen hemen tümünde yaygın olarak görülen şikayetler şunlardır: Deride kaşıntı Kızarıklık İltihaplanma Döküntü Yok edilmesi zor olan bu organizmalar uzun süre hastalığı oluşturmaya devam edebilirler.
Köpeklerde Mantar Hastalığı Nedir? Köpeklerde mantar hastalığı, mantar enfeksiyonlarından kaynaklanan bir deri hastalığıdır. Mantarlar, havada veya toprakta bulunabilen mikroskobik organizmalardır ve köpeklerde farklı mantar türlerinin yol açtığı çeşitli deri deformasyonları görülebilir. Köpeklerde bakteriyel ve viral enfeksiyonlara göre çok daha az görülen mantar hastalığı, nemle birlikte artış gösterdiği için özellikle bahar aylarında sıklaşır. Hızlı yayılabilen ve tedavi edilmediği zaman kötü sonuçlara yol açabilen mantar hastalığı; her yaştaki köpekte görülebilir. Mantar enfeksiyonları, genellikle köpeğin bağışıklık sistemi zayıflamışsa veya deride yaralanma varsa ortaya çıkabilir.
Köpeklerde Mantar Hastalığı Türleri Nelerdir? Köpeklerde mantar hastalığı sistemik ve bölgesel olarak görülebilir. Sistemik mantar enfeksiyonları köpeklerin vücut sistemlerini etkilerken, lokalize mantar enfeksiyonları tipik olarak deri veya tırnaklarda görülür. Semptomlar kendini göstermeye başladığı andan itibaren zaman kaybetmeden tedaviye başlanmalıdır.
Köpeklerde sık görülen mantar türleri aşağıdaki gibidir:
Microsporum canis: Köpeklerde en sık görülen mantar türüdür. Köpek, kedi ve insan derisinin üst katmanlarında tahribata yol açabilir. Özellikle genç köpeklerde, tüylerde dökülme, deride kızarıklık, kaşıntı ve kabuklanmayla kendini gösterir. Malassezia pachydermatis: Bu mantar türü; özellikle kulaklar, koltuk altları ve bacaklar gibi nemli bölgelerde görülür. Kaşıntı, kızarıklık ve kötü koku gibi semptomlara neden olabilir.
Candida albicans: Köpeklerin genellikle kulak, deri kıvrımları ve tırnak diplerinde enfeksiyona neden olur. Kaşıntı, kızarıklık, kabarcıklar ve yaralar gibi şikayetlere yol açabilir.
Trichophton mentagrophytes: Dermatofit vakaların bir kısmına sebep olan mantar türüdür.
Mantar Hastalığı Köpeklere Nasıl Bulaşır?
Enfekte yüzeylerle temas eden köpekler, mantar hastalığına yakalanabilirler. Bu enfeksiyonlar, genellikle mantar sporlarının doğrudan temasıyla bulaşır. Yani enfekte olan bir köpeğin diğer kedi, köpek veya insanlara direkt temas etmesi birincil ve en önemli bulaş yoludur. Köpeklerde mantar enfeksiyonlarına neden olan mantarların yaygın bulaşma şekilleri şöyledir: Mantar sporlarının doğrudan teması: Mantar sporları doğrudan deri, tırnak veya saç kökleri gibi yüzeylere temas ederek bulaşabilir. Kontamine toprak, bitki örtüsü ve malzemeler:
Mantar enfeksiyonları, enfekte toprak, bitki örtüsü ve malzemeler aracılığıyla da bulaşabilir. Köpekler, mantar sporlarını taşıyan toprağı kazarak veya mantar sporlarını içeren bitkileri veya malzemeleri çiğneyerek enfekte olabilir. Diğer enfekte hayvanlar: Köpekler, enfekte hayvanlarla temas ederek mantar enfeksiyonlarına yakalanabilir. Özellikle kediler, mantar enfeksiyonlarının yaygın taşıyıcısıdır. Mantarların solunması:
Bazı mantar türleri, havadaki sporlarını soluyarak veya yutarak da bulaşabilir. Bu tür mantar enfeksiyonları daha nadirdir ancak özellikle solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilirler.
Mantar Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Köpeklerde mantar şikayetlerinde karşılaşılan çeşitliliğin sebebi; çok sayıda mantar türünün bulunması ve enfekte olan köpeklerde hastalığın türüne özgü farklı şekillerde semptomların ortaya çıkmasıdır. Şikayetler mantar türlerine bağlı olarak değişkenlik gösterse de en sık görülen bulgular şu şekildedir:
Tüy dökülmesi Kuru, kırılgan veya çatlamış tırnaklar Deride kabuklanma Bakteriyel deri enfeksiyonları Mantar hastalığının vücudun çeşitli bölgelerinde çok farklı semptomları olabilir. Doğada ve çürümüş atıklarda bulunabilen Aspergillus, aspergillozis isimli bir mantar enfeksiyonuna neden olur. Yaygın görülen belirtileri ise şöyledir: Uyuşukluk Kanlı bir burun akıntısı Hapşırma Burun deliklerini çevreleyen ülserasyon Burun kanaması Mantar hastalığı en çok deride kendini belli eder. Deride başlayan semptomlar tedavi edilmediği ve yeniden oluşmaması için gerekli önlemler alınmadığı takdirde, hızla yayılabilir. Deri üzerinde en sık görülen semptomlar ise şu şekildedir: Vücudun belirli bir bölgesini sürekli yalama eğilimi Enfeksiyonun oluştuğu bölgede kötü koku Mantarın bulunduğu bölgede tüy dökülmesi Deri üzerinde kızarıklıklar ve yaraların oluşması Tüm bu semptomların fark edilmeyip, tedavi edilmemesi halinde mantar yayılımını sürdürebilir, farklı hastalıkların gelişmesine neden olabilir.
Mantar Hastalığı Teşhisi Nasıl Koyulur?
Köpeklerde mantar hastalığının teşhisi, veteriner hekimin klinik değerlendirmesinin ardından, aşağıdaki yöntemlerden bir veya birkaçının tercih edilmesiyle koyulabilir: Deri ve tüy muayenesi: Veteriner hekim, köpeğin deri ve tüylerindeki belirtileri inceleyerek mantar enfeksiyonu olup olmadığını araştırır. Bu belirtiler arasında, sorunun mantar kaynaklı olduğundan; kırmızı, pullu, kabarcıklı veya kaşıntılı bölgeler, tüy dökülmesi, kabuklanma ve kötü koku gibi belirtiler görülmesiyle şüphelenilebilir. Mantar kültürü: Veteriner hekim talebiyle, köpeğin derisinden örnek alınarak mantar kültürü testi yapılabilir. Bu test, mantarın türünü belirlemeye yardımcı olacağı gibi enfeksiyonun şiddeti ile ilgilide detaylı bilgi verebilir.
Biyopsi: Nadir durumlarda, veteriner hekim, köpeğin derisindeki belirtileri değerlendirmek için bir biyopsi yapabilir. Bu test, enfeksiyonun türünü ve ciddiyetini netleştirmek için önemlidir.
Mantar Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır? Köpeklerde mantar enfeksiyonları tedavisi, enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Veteriner hekimin yönlendirmesiyle belirlenen tedavi; aşağıdaki yöntemlerden bir veya birkaçının uygulanmasıyla yapılır. Antifungal ilaçlar: Enfeksiyonun türüne bağlı olarak veteriner hekim, oral veya topikal antifungal ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar, enfeksiyonu tedavi etmek ve yeniden enfeksiyonu önlemek için kullanılır.
Banyo: Bazı durumlarda, veteriner hekim, özel bir antifungal şampuan veya losyon kullanılarak enfekte köpeğin yıkanmasını önerebilir. Bu banyolar, köpeğin bakımını üstlenen kişi tarafından tedavinin gerektirdiği aralıklarla yapılmalıdır.
Amacı; cildin yüzeyinden mantarın uzaklaştırılması ve enfeksiyonun yayılmasının önlenmesine yardımcı olmaktır.
Ortam temizliği: Mantar enfeksiyonları, ortamdaki mantar sporlarının varlığı nedeniyle tekrarlayabilir. Bu nedenle, veteriner hekim, köpeğin yaşadığı alanların ve eşyaların dezenfekte işleminden geçmesini de reçetenin yanında isteyebilir.
Diyet: Bazı mantar enfeksiyonları, bağışıklık sistemi zayıf olan köpeklerde daha yaygın görülür. Bu yüzden enfekte köpeğin bağışıklık sistemini güçlendirmek, hastalıkla savaşmanın en önemli unsurlarındandır. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi de doğru ve sağlıklı bir diyet programına büyük oranda bağlılık göstermekle mümkün olur.
Cerrahi müdahale: Nadir de olsa; mantar enfeksiyonları ciddi tırnak problemlerine veya diğer deri sorunlarına neden olabilir. Bu durumlarda, veteriner hekim yönlendirmesiyle cerrahi müdahale gerekebilir.
Köpeklerde Mantar Hastalığı Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Mantar enfeksiyonlarının tedavisi, genellikle uzun sürer. Ancak düzenli veteriner hekim kontrolleri, reçeteye bir fiil uygunluk göstermek ve varsa evde takip edilecek destek tedavileri aksatmamak iyileşme süresini kısaltabilir.
Mantar Hastalığı İnsanlara Bulaşır mı? Mantar hastalığının bilinen zoonotik türleri vardır ve köpeklerden insanlara bulaşabilir. Köpek bakımını üstlenen kişi veya kişilerin mantar hastalığından şüphelendikleri durumlarda, bir hekime başvurmaları önerilir.